Fibromialgia – czy masaż może pomóc?

Fibromialgia – przewlekły zespół bólowy

Fibromialgia to przewlekły zespół charakteryzujący się rozproszonym bólem mięśniowo-szkieletowym, zmęczeniem oraz innymi objawami, takimi jak problemy ze snem, zaburzenia nastroju czy trudności w koncentracji. Schorzenie to dotyka głównie kobiety, choć może występować również u mężczyzn i dzieci. Fibromialgia znacząco obniża jakość codziennego funkcjonowania pacjentów.

Przyczyny i mechanizmy powstawania

Dokładne przyczyny fibromialgii nie są w pełni poznane, jednak wiele wskazuje na złożony charakter tej choroby. Głównymi czynnikami wpływającymi na jej rozwój są:

1. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego – zaburzenia w przetwarzaniu bodźców bólowych w ośrodkowym układzie nerwowym prowadżą do nadwrażliwości na ból.
2. Czynniki genetyczne – występowanie fibromialgii w rodzinie zwiększa ryzyko zachorowania.
3. Czynniki psychologiczne i stres – przewlekły stres, traumatyczne przeżycia czy depresja mogą być wyzwalaczami objawów.
4. Zaburzenia snu – brak regenerującego snu może pogarszać objawy.
5. Inne schorzenia – fibromialgia często współwystępuje z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń.

Objawy fibromialgii

Głównym objawem fibromialgii jest przewlekły ból, który obejmuje całe ciało i może zmieniać swoje nasilenie w ciągu dnia. Inne typowe objawy obejmują:

• Zmęczenie – pacjenci często odczuwają wyczerpanie, nawet po długim odpoczynku.
• Problemy ze snem – trudności z zasypianiem, płytki sen czy budzenie się niewyspanym.
• Mgła mózgowa – trudności z koncentracją, zapamiętywaniem i podejmowaniem decyzji.
• Zaburzenia nastroju – depresja, lęki i drażliwość.
• Nadwrażliwość – reakcja na bodźce, takie jak hałas, światło czy zapachy.
• Problemy trawienne – współistniejący zespół jelita drażliwego (IBS).

Diagnostyka fibromialgii

Rozpoznanie fibromialgii bywa wyzwaniem, ponieważ nie istnieje jednoznaczne badanie laboratoryjne lub obrazowe potwierdzające diagnozę. Lekarze opierają się na wywiadzie z pacjentem, badaniu fizykalnym oraz kryteriach diagnostycznych ustalonych przez American College of Rheumatology (ACR), takich jak:

• Występowanie rozproszonego bólu przez co najmniej trzy miesiące.
• Ból w co najmniej 11 z 18 tzw. punktów tkliwych podczas badania palpacyjnego.

Leczenie fibromialgii

Leczenie fibromialgii jest złożone i wymaga podejścia wielodyscyplinarnego. Obejmuje ono farmakoterapię, zmiany stylu życia, terapie niefarmakologiczne oraz wsparcie psychologiczne.

Farmakoterapia

Leki stosowane w leczeniu fibromialgii obejmują:

• Leki przeciwbólowe – paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
• Antydepresanty – amitriptylina, duloksetyna.
• Leki przeciwpadaczkowe – pregabalina, gabapentyna.

Terapie niefarmakologiczne

1. Aktywność fizyczna – regularne, umiarkowane ćwiczenia, takie jak joga, pilates czy pływanie, pomagają zmniejszyć objawy.
2. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – pomaga radzić sobie ze stresem i negatywnymi myślami.
3. Masaż leczniczy – masaż może przynieść ulgę w bólu, poprawić krążenie i zrelaksować mięśnie.
4. Relaksacja i medytacja – techniki takie jak mindfulness zmniejszają poziom stresu i poprawiają jakość snu.

Masaż jako element wsparcia w fibromialgii

Masaż odgrywa istotną rolę w terapii fibromialgii, ponieważ łączy w sobie działanie przeciwbólowe, relaksacyjne i terapeutyczne. Korzyści płynące ze stosowania masażu u pacjentów z fibromialgią, to:

• zmniejszenie napięcia mięśniowego, poprawia nastroju i redukcja stresu.
• poprawa jakości snu,
• zmniejszenie bólu oraz poprawa samopoczucia.

Podsumowanie

Fibromialgia jest schorzeniem wymagającym kompleksowego podejścia terapeutycznego. Kluczem do poprawy jakości życia pacjentów jest połączenie farmakoterapii, terapii niefarmakologicznych, wsparcia psychologicznego oraz zmiany stylu życia. Masaż, jako element terapii wspierającej, odgrywa istotną rolę w łagodzeniu objawów, poprawiając komfort życia osób zmagających się z fibromialgią.

Źródła

1. Wolfe, F., Clauw, D. J., Fitzcharles, M. A., et al. (2016). The American College of Rheumatology preliminary diagnostic criteria for fibromyalgia. Arthritis Care & Research.
2. Häuser, W., Sarzi-Puttini, P., Fitzcharles, M. A. (2019). Fibromyalgia syndrome: underdiagnosed, overdiagnosed, or misdiagnosed? The Lancet.
3. Bellato, E., Marini, E., Castoldi, F., et al. (2012). Fibromyalgia syndrome: etiology, pathogenesis, diagnosis, and treatment. Pain Research and Treatment.
4. Bidari, A., Ghavidel-Parsa, B., Ghalehbaghi, B. (2018). Challenges in the diagnosis of fibromyalgia: from meaning to significance. Pain Research and Management.
5. Busch, A. J., Webber, S. C., Brachaniec, M., et al. (2011). Exercise therapy for fibromyalgia. Current Pain and Headache Reports.
6. Perry, R., Hester, J., Welch, V., et al. (2010). Massage for fibromyalgia: a systematic review and meta-analysis. Rheumatology International.